
DNS, (açılımı ile Domain Name System) tam olarak ne ifade ediyor? Bu teknolojiyi ne kadar iyi tanıyoruz? İnternet hayatımızın bir parçası ancak internet ve bilgisayar ile çok yakın bir temasta olan DNS nedir, ne işe yarıyor, nasıl çalışıyor ve nasıl değiştirilir?
Bu yazıda günlük hayatta sıkça duyduğumuz DNS kavramını inceledik. DNS nedir sorusundan başlayarak DNS hakkında bilinmesi gereken önemli konulara değindik. O halde hemen DNS terimini yakından tanımaya başlayalım.
DNS Nedir?
DNS (Domain Name System) anlamını Türkçe ’ye çevirdiğimizde “Alan Adı Sistemi” veya “Alan Adı Sunucusu” ismi anlamına gelir. DNS, İnternet üzerindeki bilgisayarların ve cihazların IP adreslerini, insanların hatırlayabileceği kolayca okunabilir alan adlarına dönüştüren bir sistemdir. DNS sistemi, dünya genelinde birçok sunucudan oluşur ve her biri farklı bir DNS kaydı içerir.
DNS Ne İşe Yarar, Amacı Nedir?
DNS'nin amacı, internet kullanıcılarının sayısal IP adreslerini hatırlamadan, web sitelerine erişim sağlamalarına olanak tanımaktır. İnternet üzerinde bir web sitesine erişmek isteyen bir kullanıcı, öncelikle web tarayıcısına, istediği web sitesinin alan adını (örneğin google.com gibi) girer. Daha sonra web tarayıcısı, DNS sunucularını kullanarak, bu alan adının karşılık geldiği IP adresini bulur ve web sitesine erişmek için bu IP adresini kullanır.
DNS'nin bir diğer önemli amacı, internet trafiğini yönlendirmek ve optimize etmek için kullanılan bir yönlendirme mekanizmasıdır. Örneğin, bir web sitesi birden fazla sunucuda barındırılıyor olabilir ve DNS, kullanıcının konumuna, ağ bağlantısına veya diğer faktörlere bağlı olarak, en hızlı ve en güvenilir sunucuya yönlendirme yapabilir. Ayrıca, e-posta ve diğer ağ uygulamaları gibi internet protokollerinde de kullanılır.
DNS Nasıl Çalışır?
DNS (Domain Name System), internet üzerindeki bilgisayarların ve cihazların IP adreslerini, insanların hatırlayabileceği kolayca okunabilir alan adlarına dönüştüren bir sistemdir. Dünya genelinde birçok sunucudan oluşan bir hiyerarşik yapıya sahiptir. DNS nasıl çalışır sorusuna kısaca yanıt vermek gerekirse:
- Bir kullanıcı web tarayıcısına bir alan adı girer.
- Web tarayıcısı, alan adını DNS sunucusuna sorgular.
- Eğer DNS sunucusunda bu alan adı ve karşılık gelen IP adresi önbellekte tutuluyorsa, hemen IP adresi yanıt olarak döndürülür.
- Eğer DNS sunucusunda bu alan adı ve IP adresi önbellekte tutulmuyorsa, DNS sunucusu, bu sorguyu daha önce sorgulanan diğer DNS sunucularına yönlendirir.
- En üstteki DNS sunucusu olan root DNS sunucusu, istemci sorgusunu en üst düzey alan adı sunucusuna (TLD) yönlendirir.
- TLD sunucusu, istemci sorgusunu, istenen alan adını barındıran kayıt veritabanı olan bir ad sunucusuna (name server) yönlendirir.
- Ad sunucusu, istemci sorgusuna yanıt olarak IP adresini verir.
- IP adresi, istemciye geri gönderilir ve istemci, web sitesine erişim sağlar.
Bu işlem sırası, tüm internet kullanıcıları için aynıdır ve bu sayede kullanıcılar, internete bağlı olduğu sürece, dünya genelindeki web sitelerine kolayca erişebilirler.
DNS Nasıl Değiştirilir?
DNS (Domain Name System) sunucusunu değiştirmek oldukça kolaydır. İşletim sistemine göre değişiklik gösterebilir, ancak aşağıdaki adımlar genel olarak DNS sunucusunu değiştirmek için kullanılabilir.
Windows İşletim Sistemi için:
- Başlat menüsüne tıklayın ve "Ayarlar" (Settings) simgesine tıklayın.
- "Ağ ve İnternet" (Network and Internet) seçeneğine tıklayın.
- "Ethernet" veya "Wi-Fi" sekmesine tıklayın, bağlı olduğunuz ağın altındaki "Değiştir" (Change) seçeneğine tıklayın.
- "IPv4 Özellikleri" (Properties) seçeneğine tıklayın.
- "DNS sunucusu adreslerini otomatik olarak al" (Obtain DNS server address automatically) seçeneğinin yerine "Aşağıdaki DNS sunucusu adreslerini kullan" (Use the following DNS server addresses) seçeneğini işaretleyin ve aşağıdaki adresleri girin:
- Öncelikli DNS sunucusu: 8.8.8.8 İkincil DNS sunucusu: 8.8.4.4
- Tamam'a (OK) tıklayın ve ayarları kaydedin.
Mac İşletim Sistemi için:
- "Sistem Tercihleri" (System Preferences) seçeneğine tıklayın.
- "Ağ" (Network) seçeneğine tıklayın.
- Bağlı olduğunuz ağı seçin ve "Gelişmiş" (Advanced) seçeneğine tıklayın.
- "DNS" sekmesine tıklayın ve aşağıdaki adresleri girin:
- Öncelikli DNS sunucusu: 8.8.8.8 İkincil DNS sunucusu: 8.8.4.4
- Tamam'a (OK) tıklayın ve ayarları kaydedin.
Linux İşletim Sistemi için:
- Terminal açın ve "sudo nano /etc/resolv.conf" komutunu girin.
- "nameserver" satırlarının altına aşağıdaki adresleri girin: nameserver 8.8.8.8 nameserver 8.8.4.4
- CTRL+O ile kaydedin ve CTRL+X ile çıkın.
Bu adımları izleyerek, DNS sunucusunu değiştirebilirsiniz. Son olarak, DNS sunucusunu değiştirmeden önce yeni DNS sunucunuzun daha hızlı, daha güvenli veya daha özgür olup olmadığını araştırmanız önerilir.
DNS Neden Değiştirilir?
DNS, internet bağlantısı olan her cihazın varsayılan olarak kullanacağı bir DNS sunucusu ataması yapar. Ancak, DNS sunucusunu değiştirmek bazı durumlarda yararlı olabilir.
İşte DNS'nin neden değiştirilebileceği bazı nedenler:
- DNS sunucusunun hızı ve performansı ile değişebilir. Varsayılan DNS sunucusu bazen yavaş veya yoğun olabilir, bu nedenle daha hızlı bir DNS sunucusuna geçmek internet bağlantısının daha hızlı ve daha akıcı olmasını sağlayabilir.
- DNS sunucuları, web sitelerinin erişimini engelleyebilir veya kısıtlayabilir. Özellikle iş yerleri, okullar veya hükümetler, belirli web sitelerine erişimi engellemek için DNS filtreleme yapabilirler. Ancak, bir VPN (Virtual Private Network) kullanarak, DNS sunucusunu değiştirerek veya farklı bir DNS hizmeti sağlayıcısı kullanarak bu engellemeleri aşabilirsiniz.
- Bazı DNS sunucuları, internet kullanıcılarının kişisel verilerini takip etmek ve izlemek için tasarlanmıştır. Bu nedenle, daha güvenli bir DNS sunucusuna geçmek, kişisel verilerin korunmasına yardımcı olabilir.
- Belirli bir ülkenin web sitelerine erişmek isteyen kullanıcılar, DNS sunucusunu değiştirerek, diğer ülkelerin DNS sunucularını kullanarak erişim sağlayabilirler.
Bu nedenlerden dolayı, bazı internet kullanıcıları, daha hızlı ve güvenli bir internet deneyimi için DNS sunucularını değiştirmeyi tercih edebilirler.
DNS (Domain Name System) Önemi ve Avantajları
DNS'nin önemi ve avantajları büyüktür ve internet kullanıcıları için çok önemlidir. Önemi ve avantajları şunlardır:
- İnternet erişimini kolaylaştırır: İnternet kullanıcılarının sayısal IP adreslerini hatırlamadan, web sitelerine erişim sağlamalarına olanak tanır. İnternet kullanıcıları, web sitelerine erişmek için kolayca hatırlayabilecekleri alan adlarını kullanabilirler.
- Hız: DNS sunucuları, kullanıcıları en yakın sunucuya yönlendirerek, web sitelerine erişimi hızlandırır. DNS sunucusu ayrıca, DNS kayıtlarını önbelleğe alarak daha hızlı bir yanıt süresi sağlar.
- Güvenlik: Bazı DNS sunucuları, internet kullanıcılarının kişisel verilerini takip etmek ve izlemek için tasarlanmıştır. Ancak, daha güvenli bir DNS sunucusuna geçmek, kişisel verilerin korunmasına yardımcı olabilir.
- Erişim: DNS sunucuları, internet kullanıcılarının belirli web sitelerine erişimini engelleyebilir veya kısıtlayabilir. Ancak, bir VPN (Virtual Private Network) kullanarak, DNS sunucusunu değiştirerek veya farklı bir DNS hizmeti sağlayıcısı kullanarak bu engellemeleri aşabilirsiniz.
- Yönlendirme: DNS, web sitelerini birden fazla sunucuda barındırabilir ve kullanıcıları en hızlı ve en güvenilir sunucuya yönlendirir.
- Alan adı yönetimi: Alan adı kayıtlarını yönetir ve yeni bir web sitesi yayına alındığında, kullanıcıların erişimine hazır hale getirir.
- Ölçeklenebilirlik: Dünya genelindeki birçok sunucudan oluşan bir hiyerarşik yapıya sahiptir ve bu sayede internet kullanıcıları, dünya genelindeki web sitelerine kolayca erişebilirler.
Özetle
Özetle DNS (Domain Name System), internet üzerindeki bilgisayarların ve cihazların IP adreslerini, insanların hatırlayabileceği kolayca okunabilir alan adlarına dönüştüren bir sistemdir. Bir kullanıcının bir web sitesine erişmek istediğinde, web tarayıcısı önce kullanıcının istediği alan adını sorgular ve daha sonra bu alan adının karşılık geldiği IP adresini bulmak için DNS sunucularını dolaşır. Böylelikle web sitesine IP adresi yerine kolayca hatırlanabilir bir alan adı aracılığıyla erişebilir.