Google AMP (Hızlandırılmış Mobil Sayfalar): Yükselişi, Düşüşü ve Geleceği
Bir zamanlar, mobil arama sonuçlarının yanında beliren o küçük "şimşek" ikonu, bir web sayfasının anında açılacağının garantisiydi. Haber siteleri, bloglar ve yayıncılar için Google'ın ilk sayfasında yer almanın altın anahtarıydı. İşte bu devrimin adı Google AMP (Accelerated Mobile Pages / Hızlandırılmış Mobil Sayfalar) idi. AMP, yavaş mobil internet çağında bir roket gibi parladı, ancak dijital dünya değiştikçe rolü de evrildi.
Bir döneme damgasını vuran bu teknoloji tam olarak neydi? Neden bu kadar önemliydi ve en önemlisi, 2025 yılında hala bir anlam ifade ediyor mu? Web siteniz için AMP kullanmayı düşünmeli misiniz?
Hazırlanan kapsamlı rehber, AMP efsanesinin tüm hikayesini, teknik altyapısını, SEO'daki geçmiş ve şimdiki yerini dürüst bir şekilde analiz edecek.
Google AMP Nedir? (Sadeleştirilmiş İnternet)
Google AMP, Google tarafından desteklenen, mobil web sayfalarının neredeyse anında yüklenmesini sağlamak amacıyla geliştirilmiş açık kaynaklı bir projedir. Temel felsefesi, bir web sayfasını en temel ve en gerekli unsurlarına indirgeyerek onu hafifletmektir.
Bunu, bir yarış arabası inşa etmeye benzetebilirsiniz. Normal bir arabadaki klima, müzik sistemi, arka koltuklar gibi tüm ağırlıklar atılır; geriye sadece motor, tekerlekler ve şasi kalır. AMP de tam olarak bunu yapar:
- AMP HTML: Standart HTML'in kısıtlanmış bir versiyonunu kullanır.
- AMP JS: Sadece AMP'nin kendi, optimize edilmiş JavaScript kütüphanesine izin verir, zira bu da sayfanın yavaşlamasını önler.
- AMP Cache (Önbellek): En büyük sihir buradadır. Google, AMP sayfalarınızı kendi sunucularında önbelleğe alır ve bir kullanıcı arama sonucuna tıkladığında, sayfayı sizin sunucunuzdan değil, kendi ultra hızlı sunucularından anında sunar.
AMP'nin Yükselişi: Neden Bir Zamanlar Bu Kadar Önemliydi?
AMP, ilk çıktığında SEO dünyasında bir deprem etkisi yarattı. Çünkü Google, onu kullananları cömertçe ödüllendiriyordu:
- "Şimşek" İkonu: Arama sonuçlarında AMP sayfalarının yanında çıkan o ikon, kullanıcılara "bu sayfa çok hızlı" sinyalini vererek tıklama oranını (CTR) artırıyordu.
- - "Top Stories" Karuseli: Google, haber aramalarının en tepesinde çıkan o kayan haberler bölümünde yer almak için bir süre AMP kullanımını zorunlu kıldı. Haber siteleri için AMP'yi bir "hayatta kalma" meselesi haline getirdi.
- Sıralama Avantajı: Hız, her zaman bir sıralama faktörü olmuştur. AMP'nin getirdiği olağanüstü hız, dolaylı olarak sitelerin sıralamasına olumlu etki ediyordu.
Devrimin Sonu mu, Evrim mi? AMP'nin 2025'teki Yeri
Peki sonra ne oldu da AMP eski popülerliğini yitirdi? Cevap, Google'ın kendi evriminde yatıyor.
Google, 2021'de Core Web Vitals adı verilen yeni sayfa deneyimi metriklerini bir sıralama faktörü olarak duyurdu. İlgili metrikler (LCP, FID, CLS), bir sayfanın ne kadar hızlı yüklendiğini, ne kadar hızlı etkileşime hazır hale geldiğini ve görsel olarak ne kadar stabil olduğunu ölçüyordu. Güncelleme ile Google, aslında şunu dedi:
"Bana hızı nasıl sağladığın umurumda değil. İster AMP kullan, ister kendi optimizasyonunu yap. Benim için önemli olan, sonuçta kullanıcının harika bir sayfa deneyimi yaşamasıdır."
Güncellemenin ardından Google, "Top Stories" karuseli için AMP zorunluluğunu kaldırdı ve arama sonuçlarındaki o meşhur "şimşek" ikonunu da emekliye ayırdı. AMP'nin en büyük SEO avantajları böylece ortadan kalkmış oldu.
2025'te AMP Kullanmalı mısınız? (Artıları ve Eksileri)
Sorunun cevabı artık "evet" veya "hayır" kadar basit bir soru değil. Stratejik bir karar.
✅ AMP Kullanmanın Avantajları
- Garantili Hız: Hala mobil sayfaları hızlandırmanın en kolay ve en garantili yollarından biridir.
- Düşük Sunucu Yükü: Google Cache sayesinde, sitenize gelen trafiğin büyük bir kısmı kendi sunucunuza uğramadığı için sunucu maliyetlerinizi düşürebilir.
❌ AMP Kullanmanın Dezavantajları
- Tasarım Kısıtlamaları: Markanızın özgün kurumsal kimliğini yansıtmanızı engelleyen ciddi tasarım ve fonksiyonellik kısıtlamaları vardır.
- Teknik Karmaşa: Sitenizin iki farklı versiyonunu (normal ve AMP) yönetmek, teknik sorunlara ve bakım zorluklarına yol açabilir.
- Artık SEO Avantajı Yok: Eskiden sunduğu özel SEO avantajlarının hiçbiri artık geçerli değil.
Editörün Nihai Kararı: 2025 yılı itibarıyla, çoğu web sitesi için sıfırdan bir AMP entegrasyonu yapmak tavsiye edilmez. Bunun yerine, tüm enerjinizi ve kaynaklarınızı, sitenizin kendi "normal" versiyonunu, Google'ın Core Web Vitals metriklerine göre optimize etmeye harcamalısınız. İyi optimize edilmiş responsive bir site, AMP'nin sunduğu hızın aynısını, onun getirdiği kısıtlamalar olmadan sunabilir.
Konuya ilişkin daha fazla bilgi için AMP Projesi'nin resmi web sitesini ziyaret edebilirsiniz.
Google AMP Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
AMP hala bir Google sıralama faktörü mü?
Hayır, doğrudan bir sıralama faktörü değildir. Eskiden "Top Stories" karuseli için bir gereklilikti, ancak bu durum ortadan kalktı. Hız bir sıralama faktörüdür ve AMP hız sağladığı için dolaylı bir etki yaratabilir, ancak AMP kullanmak kendi başına size ekstra bir SEO puanı kazandırmaz.
AMP, sitemdeki reklam gelirlerini etkiler mi?
En büyük tartışma konularından biriydi. AMP'nin kısıtlı yapısı nedeniyle, başlangıçta birçok yayıncı reklam gelirlerinde düşüşler rapor etti. Zamanla AMP'nin reklam formatları gelişse de, normal bir mobil sayfadaki kadar esnek reklam yerleşimlerine genellikle izin vermez.
Sitemde zaten AMP var, kaldırmalı mıyım?
Eğer mevcut AMP kurulumunuz sorunsuz çalışıyorsa ve önemli bir trafik kaynağıysa, "bozuk değilse tamir etme" kuralını uygulayabilirsiniz. Ancak, sitenizin normal versiyonunu Core Web Vitals'a göre optimize ettiğinizde, AMP'ye olan ihtiyacınız ortadan kalkacaktır. AMP'yi kaldırmak, dikkatli bir şekilde 301 yönlendirmeleri yapılarak gerçekleştirilmesi gereken teknik bir süreçtir.
AMP ile Responsive Tasarım aynı şey mi?
Hayır. Responsive tasarım, sitenizin tek bir versiyonunun tüm ekran boyutlarına uyum sağlamasıdır. AMP ise, sitenizin mobil cihazlar için tasarlanmış, sadeleştirilmiş ve Google tarafından önbelleğe alınan ikinci bir versiyonunu oluşturur. İkisi farklı teknolojilerdir.
Tüm web siteleri AMP kullanabilir mi?
Teorik olarak evet, ancak AMP en çok bloglar, haber siteleri ve tarif siteleri gibi "statik" içerik odaklı sayfalar için uygundur. E-ticaret siteleri veya karmaşık interaktif özelliklere sahip web uygulamaları için AMP'nin kısıtlamaları genellikle çok büyük bir engel teşkil eder.
AMP sayfalarımı nasıl test edebilirim?
Google, AMP sayfalarınızın geçerli olup olmadığını kontrol etmek için ücretsiz bir AMP Test Aracı sunmaktadır. Ayrıca Google Search Console'da, sitenizdeki AMP sayfalarının performansı ve olası hataları için özel bir raporlama bölümü bulunur.
"Şimşek" ikonu neden kaldırıldı?
Google, "hızlı deneyimin" sadece AMP'ye özgü olmadığını ve iyi optimize edilmiş herhangi bir sayfanın da aynı hızı sunabileceğini belirtmek için bu ikonu kaldırdı. Artık, hızlı bir sayfa deneyimi sunan tüm siteleri, Core Web Vitals metriklerine göre değerlendiriyor ve özel bir ikona ihtiyaç duymuyor.
Facebook'un da bir AMP alternatifi var mıydı?
Evet. Facebook'un benzer bir projesi olan "Instant Articles" (Anında Makaleler) vardı. O da, haber makalelerinin Facebook uygulaması içinde neredeyse anında yüklenmesini sağlıyordu. Ancak, o da zamanla popülerliğini yitirdi ve yayıncılar üzerindeki kontrolü azalttı.
AMP'nin geleceği ne olacak?
AMP projesi hala aktif ve geliştirilmeye devam ediyor, ancak artık bir "SEO zorunluluğu" olarak değil, e-posta'lar (AMP for Email) veya web hikayeleri (Web Stories) gibi daha niş alanlarda kullanılan bir teknoloji olarak varlığını sürdürüyor. Mobil web'i hızlandırma misyonunu, büyük ölçüde Core Web Vitals felsefesine devretmiş durumdadır.
AMP kullanmadan sitemi nasıl hızlandırabilirim?
Sitenizi hızlandırmanın birçok yolu vardır: Görsellerinizi optimize etmek (sıkıştırmak ve WebP formatı kullanmak), iyi bir hosting firması seçmek, bir CDN (İçerik Dağıtım Ağı) kullanmak, tarayıcı önbellekleme (caching) eklentileri kurmak ve gereksiz JavaScript kodlarını temizlemek en etkili yöntemlerdir.
